EİT, Türkiye, İran ve Pakistan arasında kültürel, ekonomik ve ticari işbirliğini geliştirmek amacıyla 1964 yılında oluşturulan Kalkınma İçin Bölgesel İşbirliği Teşkilatı’nın (RCD) devamı olarak 1985 yılında RCD’yi oluşturan İzmir Antlaşması’nın tadiliyle kurulmuştur. Sovyetler Birliği’nin yıkılmasıyla birlikte Kasım 1992’de İslamabad’da gerçekleşen EİT Bakanlar Konseyi Olağanüstü Toplantısı’nda Afganistan’ın yanısıra Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan’ın dâhil olduğu Orta Asya devletlerinin katılımıyla Teşkilatın üye sayısı 10’a yükselmiştir. EİT, bugün üzerinde 350 milyon insanın yaşadığı, 7 milyon kilometrekarelik alanı kapsayan bölgesel bir örgüt haline gelmiştir.

11. Bakanlar Konseyi tarafından Kasım 1992 tarihinde kabul edilen modaliteler çerçevesinde KKTC’ne “Turkish Muslim Community of Cyprus” adı ile en üst seviyede Bölgesel Planlama Konseyi toplantıları olmak üzere, oy verme hakkı olmadan ekonomik, teknik ve kültürel içerikli tüm teknik komite toplantıları, uzmanlar grubu toplantıları ve seminerlere katılım imkânı tanınmıştır. 2004 yılında gerçekleşen 14. Bakanlar Konseyi’nde ise “Turkish Cypriot State” adı altında temsiliyetimiz kabul edilmiştir.

KKTC 1993’teki 3. Bölgesel Planlama Konseyi (BPK) toplantısından itibaren tüm BPK toplantılarına düzenli olarak katılmaktadır. Olanaklar ölçüsünde daha alt düzeyli toplantılarda da KKTC temsil edilmektedir.

 

ÖRGÜTÜN YAPISI:

EİT Sekreteryası: Sekreterya bir Genel Sekreter ve örgütün ihtiyaç duyduğu sayıda çalışandan oluşmaktadır. Genel Sekreterlik, kurucu ülkeler arasında dört yılda bir el değiştirmektedir. 2012 yılında Genel Sekreterlik görevine Azerbaycan uyruklu Ekselansları Dr. Shamil Aleskerov seçilmiştir. Genel Sekreterlik, üye ülkeler arasında haberleşme ve koordinasyonu sağlamakta, toplantının içeriğine yönelik gerekli Belgeleri hazırlamaktadır.

EİT üyesi ülkeler arasında birçok işbirliği çalışmaları yürütülmekte olup bu işbirliği alanlarında EİT Sekreteryası’nda Genel Müdürlükler oluşturulmuştur. Sözkonusu işbirliği alanları aşağıdaki gibidir:

1-     Ticaret ve Yatırım

2-     Ulaşım ve Haberleşme

3-     Enerji, Madenler ve Çevre

4-     Tarım, Sanayi ve Turizm

5-     Proje, Ekonomik Araştırma ve İstatistik

6-     İnsan Kaynakları ve Sürdürülebilir Kalkınma

7-     Uluslararası İlişkiler

Zirve: Devlet/Hükümet Başkanları düzeyinde olup, istişare mahiyetinde iki yılda bir toplanır. 12. EİT Zirvesi, 2012 yılında Azerbaycan’da yapılmıştır. Bu Zirvede gözlemci üyeliğimiz kabul edilmiştir.

Bakanlar Konseyi: Örgütün en üst düzey karar alma organı olan Bakanlar Konseyi Dışişleri Bakanları seviyesinde yılda bir kez toplanmaktadır. EIT 21. Bakanlar Konseyi Toplantısı’na ülkemiz, KKTC Dışişleri Bakanı Sayın Özdil Nami başkanlığındaki bir heyet ile iştirak etmiştir.

Daimi Temsilciler Konseyi: Üye ülkelerin İran ve EİT’na akredite Büyükelçileri ve İran Dışişleri’nin EİT  İşleri’nden Sorumlu Genel Müdürü’nden oluşur.

Bölgesel Planlama Konseyi: Ulusal Planlama Teşkilatları Başkanları ile refakatlerinde teşkilatın tüm işbirliği sahalarıyla ilgili yüksek düzeyli uzmanlardan oluşur. EİT’nın ekonomik gündemini, işbirliği proje ve programlarının esaslarını hazırlar, alınan kararların ulusal düzeydeki eşgüdümünü sağlar, gelişmeleri izleyerek Bakanlara rapor eder. KKTC 1993’teki 3. Bölgesel Planlama Konseyi (BPK) toplantısından itibaren tüm BPK toplantılarına düzenli olarak katılmaktadır. Son olarak, EİT 24. Bölgesel Planlama Konseyi Toplantısı 23-26 Subat 2013 tarihlerinde İran’da yapılmış olup, ülkemiz yine Bakanlığımızdan İİT ile İlişkiler Müdürü başkanlığındaki bir heyet ve ilgili kurumlarımızla temsil edilmiştir.

 

Ülkemiz geçmiş dönemlerde üç tane EİT etkinliğine evsahipliği yapmıştır. Ağustos 1998’de “Hava ve Su Kirliliğinin Kontrolü”, Mayıs 2004’de ise “Atık Su İdaresi ve Arıtma Teknolojisi” konulu çalıştaylar ve Nisan 2013’te ise Ekonomik İşbirliği Teşkilatı I. Üniversite Spor Oyunları gerçekleştirilmiştir.

 

Dönemin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan’ın hazırladığı “Annan Planı”nın 24 Nisan 2004 tarihinde adanın her iki tarafında eş zamanlı olarak referanduma sunulmasının ardından 12 Eylül 2004 tarihinde Tacikistan’ın başkenti Duşanbe’de gerçekleştirilen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Bakanlar Konseyi’nde alınan bir karar uyarınca Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ekonomik İşbirliği Teşkilatı nezdinde, “Annan Planı”nda kabul edildiği şekilde “Kıbrıs Türk Devleti- Turkish Cypriot State” ismi altında Teşkilatın toplantılarına katılmaya başlamıştır.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Ekonomik İşbirliği Teşkilatı nezdindeki statüsünün ve temsiliyetinin güçlendirilmesi ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ve üye devletler ile ülkemiz arasındaki temasların ilerletilmesi ve geliştirilmesi amacıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Ekonomik İşbirliği Teşkilatı nezdinde gözlemci üye statüsü elde etmesine yönelik 2012 yılının Ağustos ayında Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliği’ne Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından resmi başvuru iletilmiştir. Bunun akabinde, 13-15 Ekim 2012 tarihleri arasında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 20. Bakanlar Konseyi Toplantısı’nda gözlemci üyelik başvurumuz gündeme alınmış ve 16 Ekim 2012 tarihinde Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen ve üye ülkelerin Devlet veya Hükümet başkanları seviyesinde gerçekleştirilen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 12. Zirve Toplantısı’nda gözlemci üyeliğimiz kabul edilmiştir. Gözlemci üyeliğimiz, diğer üye ülkelerle olan ilişkilerimizin geliştirilmesine ve karşılıklı işbirliği sağlanmasına büyük katkı sağlayacaktır.