Kıbrıslı Rumlara Taşınmaz Mal Komisyonu’na başvuruda kolaylık
Yüksek Mahkeme Yargıtay Ceza, 20 Temmuz 1974’te ipoteğe tabi olan Rum mallarının ipoteğe dayanak teşkil eden borcun ödendiğinin ispatlanması halinde, kuzeyde mal bırakan Rumların veya yasal varislerinin, KKTC’deki yetkili Kaza Mahkemeleri’ne başvurarak ipoteğin ilgili KKTC Tapu Dairesi’nde iptalini sağlayıp, Taşınmaz Mal Komisyonu nezdinde devir veya satış işlemini gerçekleştirmesine onay verdi.
2011 yılında Girne Karşıyaka asıllı Kıbrıslı bir Rum, Taşınmaz Mal Komisyonu’na giderek, 1974 öncesi ailesinden kendisine miras kalan Karşıyaka’daki malına tazminat ödenmesi için başvuru yaptı. Ancak Taşınmaz Mal Komisyonu ve İçişleri bakanlığı, ilgili malın 27 Mart 1974 tarihli bir ipoteğe tabi olduğunu öne sürerek başvurunun sonuçlanmasına onay vermedi. Komisyon ve bakanlık, borcun ödendiğine dair sunulan evraklardan da tatmin olmadı ve ilgili bankanın TMK tarafından hazırlanan matbu ipotek fesih formasını imzalamasını şart koştu. İlgili banka da siyasi sebeplerden ötürü bu talebi reddetti.
Bu başvuruyu yapan Rum da, Avukatı Murat Metin Hakkı aracılığıyla 1974 yılında Kıbrıs Emlak Bankası lehine verilen ipoteğin Girne Kaza Mahkemesi’ne başvurdu ve başvuruyu Kıbrıs Emlak Bankası’nın tüm haklarını devralan Kıbrıs Bankası’na (Bank of Cyprus) da tebliğ ettirdi. Girne Kaza Mahkemesi, Tapu Dairesi’ni temsilen KKTC Başsavcılığı’nı da taraf olarak ekletti. Görülen davanın ardından, 2014 yılında Girne Kaza Mahkemesi Başkanı olan Tanju Öncül, sunulan belgeler ışığında, ilgili Rum’un varisi olduğu taşınmaz malın Girne Kaza Tapu Dairesi’ndeki ipoteğinin kaldırılmasına emir verdi.
Bu kararın ardından, KKTC Başsavcılığı, Girne Kaza Mahkemesi Başkanı Yargıç Tanju Öncül’ün verdiği kararın hatalı olduğunu düşünerek Yüksek Mahkeme’ye istinaf başvurusunda bulundu. Başsavcılık, gerekçe olarak da Rumların bu tür ipotek iptal başvurusunu dosyalamalarının Anayasa’nın 159. Maddesine ters düşüp Rumların mülkiyet haklarının Kaza Mahkemeleri düzeyinde de tanınmasını sağlayabileceğini savundu.
Yüksek Mahkeme yargıçları Hüseyin Besimoğlu, Ahmet Kalkan ve Emine Dizdarlı’dan oluşan Yüksek Mahkeme Yargıtay Hukuk’ta uzun bir süredir görüşülen dava, 18 Mayıs 2015 tarihinde karara bağlandı. Kararı okuyan Yüksek Mahkeme Yargıcı Hüseyin Besimoğlu, Girne Kaza Mahkemesi Başkanı Tanju Öncül’ün itibar ettiği şahadet ışığında ipotek konusu borcun ödenmiş olduğunu dikkate alıp ipoteğin iptaline karar verdiğine dikkat çekti.
Tüm olgular incelendiğinde, bu kararın hatalı olmadığına karar verdiklerini belirten Hüseyin Besimoğlu, KKTC Başsavcılığı’nın istinafını reddettiklerini açıkladı.