GKRY lideri Anastasiades’in Londra’ya gerçekleştirdiği ziyaret çerçevesinde, 15 Ocak 2014 tarihinde İngiltere ile ‘Kıbrıs Cumhuriyeti’ arasında bir anlaşma imzalandığı ve yapılan bu anlaşma ile, Kıbrıs’ta Egemen Üs Bölgeleri içinde özel kişilere ait olan ve Üs Bölgelerinin %78’ine tekabül eden yaklaşık 200 kilometre karelik bir alandaki tüm taşınmaz malların kullanım, kalkınma ve geliştirilmesine izin verildiği, geliştirme ile ilgili olarak GKRY mevzuatının uygulanacağı, ayrıca imar meseleleri ile ilgili ortaya çıkacak anlaşmazlıkların da GKRY mahkemeleri tarafından çözümleneceği öğrenilmiştir.
Bilindiği gibi, İngiliz Egemen Üsleri, 1960 Kuruluş Antlaşmasına eklenen belge ve haritalarla belirlenmiş, üç garantör ülke ve Adadaki iki toplumun temsilcileri tarafından imzalanan bir anlaşma ile onaylanmıştır. 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti’ni kuran Zürih ve Londra Anlaşmaları, Kuruluş ve Garanti Antlaşmaları, Ekleri, teati edilen Notalar ve Deklarasyonlar ele alınıp incelendiğinde, bunların bir paket olduğu, İngiliz Egemen Üsler Bölgesinin de bu paketin ayrılmaz bir parçası olduğu tartışmasız ortadadır.
Hal böyle iken, İngiliz Egemen Üsler Bölgesi ile ilgili yapılabilecek herhangi bir değişikliğin konu antlaşmalara taraf olan Türkiye, Yunanistan, İngiltere, Kıbrıs Türk ve Rum taraflarının hepsinin bilgi ve onayı ile yapılmaması nedeniyle hem 1960 Antlaşmaları hem de, 1969 Antlaşmalar Hukukuna ilişkin Viyana Sözleşmesi ihlal edilmiştir. Kıbrıs Türk tarafı ile Türkiye’nin hak ve yükümlülüklerini de ilgilendiren ve onların bilgi, müzakere ve onayı alınmadan yapılan bu değişikliklerin bizleri bağlaması beklenmemelidir.
1960 Cumhuriyeti’ni kuran antlaşmalara imza koymuş olan beş imzacıdan biri olarak, Kıbrıslı Türkler adına Sayın Cumhurbaşkanımız İngiliz Yüksek Komiseri Matthew Kidd’i makamına çağırarak detaylı bilgi almış ve üsler bölgesi ile ilgili olarak imzalanan bu talihsiz anlaşmanın Kıbrıslı Türkler için yarattığı hukuki, siyasi ve pratik zorluklarına değinerek bu konudaki memnuniyetsizliğimizi ifade etmiştir.
Aynı şekilde Hükümet adına Sayın Başbakanımız Özkan Yorgancıoğlu da İngiliz Yüksek Komiseri ile makamında görüşmüştür. Başbakan Sayın Yorgancıoğlu yapılan görüşmede, Kıbrıslı Türklerin temsil edilmediği bir ortamda yapılan Anlaşma’nın yaratacağı sonuçların olumsuzlukları üzerinde durmuş ve konu ile ilgili kendi görüşlerini İngiliz Yüksek Komiseri ile paylaşmıştır.
Kıbrıs Türk tarafı olarak müzakerelerin yeniden başlamasını sağlamak amacıyla iyi niyetle sürdürdüğümüz çaba ve girişimlerimiz ortada iken, İngiltere’nin Kıbrıslı Türkler ve Türkiye’yi muhatap almadan GKRY yetkilileri ile üsler konusunda uzun süren görüşmeler neticesinde bir anlaşma imzalamaları ve Üsler bölgesindeki statükonun Rumlar leyhine çevrilmesi hiçbir zaman onaylamayacağımız hakkaniyetten uzak bir yaklaşımdır.
Dışişleri Bakanlığı olarak, Kıbrıs’a ilişkin uluslararası anlaşmaların ihlali anlamına gelen bu gelişmeye seyirci kalmayacağımızı, ve bu oldu bitti karşısında gerekli istişarelerin ve girişimlerin başlatıldığını belirtmekte fayda görmekteyiz.
27 Ocak 2014
Lefkoşa.